واژگان عالمانه یا دانشورانه؛ واژگانی هستند که تنها در نوشتههای دانشی و خرددوستی (:فلسفی) و چَمْگویی (:منطقی) یافت میشوند. این واژگان بیشتر دارای دیسهها و واگویشهای کهن هستند. برای نمونه کارواژهی یَشْتْن (yaštan) که دیسهی کهن واژه جشن در زبانهای ایرانی میانه و نو است برای جشن گرفتن و شادی کردن و ستودن آمده است. در پیوند زیر یکی از پژوهشهای خوب درباره واژگان عالمانه در زبان فارسی نوین شاهنامه فردوسی است.